تندیس صفر قهرمانیان

«صفر قهرمانيان معروف به صفرخان»

 

در سال 1300 ش از پدر و مادري روستايي به نام‌هاي؛ محمد حسين و گوهرتاج در روستاي شيشوان د ر نزديكي عجب‌شير در استان آذربايجان به دنيا آمد. از كودكي به شغل كشاورزي اشتغال داشت و به واسطه‌ی هم‌عصر بودن با دوران حكومت استبداد رضاخان با عوامل استعماري حكومت، يعني فئودال‌ها و ژاندارم‌‌ها مخالفت مي‌كرد. در سال 1325 با هيأت نظامي ناظر بر انتخابات درگير شد و بعد از شكست، وي به همراه تني چند از رفقايش به عراق رفت و پس از مدّتي سرگرداني و تحمّل زندان، در سال 1327 به ايران بازگشت و در اسفندماه همان سال در يكي از روستاهاي اروميّه دستگير شد و در دادگاه نظامي ابتدا به اعدام محكوم و سپس حكم وي به حبس ابد تقليل يافت. صفرخان ابتدا به زندان اروميّه رفت و پس از تحمّل سختي‌ها و مشقّات فراوان به زندان «بُرازجان» آورده شد. در اينجا نيز دشواري‌ها و ناملايمات فراواني را پشت سر نهاد و در دوره‌اي كه اكثر زنداني‌هاي سياسي هم‌‌دورة او -سازمان نظامي حزب توده – با نوشتن درخواست عفو و ابراز انزجار از حزب توده به تقليل مدّت زنداني و يا عفو و بخشش رسيدند، او مبادرت به چنين كاري نكرد و در زندان باقي ماند. وي مدّتي نيز در زندان قصر بود و در سال 1354 به زندان كميتهِ‌ی مشترك ضدّ خرابكاري (بند 6)  آورده شده است. نامبرده مجموعاً حدود 32 سال عمر خود را در زندان‌هاي مخوف شاهنشاهي گذرانده و در بهمن ماه 1357 از زندان‌ رهايي يافته است. صفر خان از حيث مدّت زنداني بودن، جزء نوادر است و هرگز از گفتن «نه» دست بر نداشت. وي در 19 آبان ماه 1381 درگذشت.

منبع: خاطرات صفرخان – علي‌اشرف درويشيان، نشر چشمه، 1386، چاپ ششم