آيتالله حسين غفاري
شهيد آيتالله حسين غفاري در سال 1292 ش در روستاي دهخوارقان از دهات تبریز (آذرشهر فعلی) چشم به جهان گشود. هنوز سنّ و سالي نداشت كه پدرش از دنيا رفت. حسين مجبور بود همزمان با تحصيل، به كار كشاورزي نيز بپردازد. او تحصيلات ابتدایي را در دهخوارقان گذراند. در نوجواني براي تأمين معاش به تبريز سفر كرد. در آنجا نيز دست از تحصيل برنداشته و نزد دايي خود آيتالله حاج ميرزا محسن غفّاري، بخشي از علوم اسلامي را فرا گرفت. براي تكميل تحصيلات در سال 1325 ش به حوزهی علميّهی قُم رفت و درجات بالاي علوم اسلامي را نزد بزرگاني چون آيات عظام: سيّد محمدتقي خوانساري، بروجردي، حجّت كوهكمرهاي و … آموخت و به درجة اجتهاد نائل آمد. وي در سالهاي پاياني دهة 1330 ش به تهران آمد و از سال 1338 تا 1344 ش در مسجد خاتمالاوصياء به ارشاد مردم مشغول شد. ايشان از سال 1344 ش تا آخرين دستگيرياش در سال 1353 ش مسجد الهادي را پايگاه مبارزه خود قرار داد و به تبليغ و اقامة جماعت پرداخت. عمدهترين فعّاليّتهاي سياسي وي تا قبل از سالهاي 1340 ش در قالب تبليغ، ارشاد و آگاه سازي مردم در نقاط مختلف كشور بود. همزمان با آغاز نهضت امام خمينی (ره) وي نيز به قافلة مبارزان نهضت پيوست. اوّلين بار در شب پانزده خرداد سال 1342 ش از سوي مأموران امنيّتي رژيم دستگير و بيش از يك ماه در زندان موقّت شهرباني (همين مكان) بازداشت شد.
پس از تبعيد امام خميني (ره) و به دنبال سخنان افشاگرانهاش در مسجد خاتم الأوصياي تهران، مجدّداً دستگير و حدود سه ماه زنداني شد. با اوجگيري فعّاليّتهاي شهيد غفّاري در آغاز دهة 1350 ش مأموران رژيم در تيرماه سال 1353 ش شبانه به منزل وي هجوم برده و او را دستگير نمودند. در بازرسي از منزل او تعدادي اعلاميّههاي حضرت امام، به همراه مقداري دستنوشته كه از منظر رژيم اوراق مُضرّه محسوب ميشد، كشف و ضبط شد. دادگاه فرمايشي رژيم شاه، وي را به هشت ماه حبس محكوم كرد، ولي پيش از پايان دوران محكوميّت، اين شهيد بزرگوار بر اثر شدّت شكنجهها و صدمات وارد شده، در تاريخ چهارم ديماه 1353 ش در زندان به شهادت رسيد.